ඇමරිකන් ජී.එස්.පී. තීරු බදු සහනය නැවත ලැබීම හා ලංකාවේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය

ශ්‍රී ලංකාවට නැවත වතාවක් ජී.එස්.පී. තීරු බදු සහනය ලබා දීමට ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය තීරණය කර තිබේ. ජනාධිපති බැරැක් ඔබාමා පසුගිය ජුනි 29දා මේ සම්බන්ධ ලේඛනයට අත්සන් තැබුවේ ය. ඒ අනුව ශ්‍රී ලංකාවට 2017 දෙසැම්බර් 31 දක්වා මෙම සහනය හිමි වේ. 

පසුගියදා අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ සමග පැවැත්වුණු සාකච්ඡාවකදී ජී.එස්.පී. තීරු බදු සහනය ලැබුණු පසු සේවකයන්ගේ වැටුප් වැඩි කිරීමට ඇඟලුම් ක්ෂේත්‍රයේ සේවායෝජකයෝ එකඟතාව පළ කළ හ.

ජී.එස්.පී. හෙවත් Generalized System of Preferences යටතේ ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු රාජ්‍ය 122කට තීරු බදු රහිතව භාණ්ඩ 5000ක් එක්සත් ජනපදයට අපනයනය කළ හැකි ය. 

එය ශ්‍රී ලංකාවට දැවැන්ත ආර්ථික වාසියකි. මෙම තීරු බදු සහනය 12.5%කි. එය හිමි වීමෙන් ලංකාවට තරගකාරී මිළකට සිය නිෂ්පාදන එක්සත් ජනපද වෙළඳපොළට ඉදිරිපත් කිරීමට අවස්ථාව ලැබේ. ලංකාවෙන් ඇමරිකාවට අපනයනය කරනු ලබන ප්‍රධාන නිෂ්පාදනය වන ඇඟලුම්වලට ජී.එස්.පී. අදාළ නො වන හෙයින් එදා ආණ්ඩුව මේ හානිය නො තකා හැරී ය. එහෙත්, එයින් රබර්, ප්ලාස්ටික්, පෝසිලේන්, වීදුරු හා කොහු වැනි අමුද්‍රව්‍ය භාවිතා කරන කර්මාන්ත රැසකට පාඩු සිදු විය.

ලංකාවට ඇමරිකන් ජී.එස්.පී. සහන අහිමි වන්නට හේතු වුණේ ලංකාවේ ශ්‍රම අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකන් ෆෙඩරේෂන් ඔෆ් ලේබර් නම් වන ප්‍රධාන පෙළේ වෘත්තීය සමිතියක් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද පැමිණිල්ලකි. එහි සඳහන් කරුණු අතර කම්කරු අයිතිවාසිකම්, වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ගවලට එරෙහි අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග, ආයෝජන පාරදෘෂ්‍යභාවය වැනි කාරණා රැසක් තිබිණි. මෙම වෘත්තීය සමිතිය 2008දී ද මෙවැනි ම පැමිණිල්ලක් ඉදිරිපත් කළ මුත් එය එදා විභාගයට ගැනුණේ නැත.

2013 ජුලි 31 දින සිට මෙම තීරු බදු සහනය ශ්‍රී ලංකාවට අහිමි කෙරිණි. එහෙත්, 2014දී ද ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ශ්‍රී ලංකාවෙන් එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 178ක හෙවත් රුපියල් බිලියන 23කට වැඩි අපනයන මිළ දී ගත්තේ ය. 

ශ්‍රී ලංකාවට යුරෝපා සංගමය විසින් සපයන ලද ජී.එස්.පී. ප්ලස් තීරු බදු සහනය ද අහිමි කරනු ලැබුවේ මානව හිමිකම්, කම්කරු අයිතිවාසිකම්, සංවර්ධනය හා යහපාලනය හා සම්බන්ධ එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්ති 27ක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට නිසි පරිදි කටයුතු නො කළ නිසා ය. ඇඟලුම් නිෂ්පාදන ඇතුළු භාණ්ඩ වර්ග 7200කට මෙම සහනය අහිමි විය. ඒ වන විට ලංකාවේ ඇඟලුම් නිෂ්පාදනවලින් 40%කට වඩා අපනයනය කරනු ලැබුවේ යුරෝපා සංගමයටයි.

ජී.එස්.පී. සහන අහිමි වීම හමුවේ ලංකාවේ ප්‍රමුඛ ඇඟලුම් නිෂ්පාදන සමාගම් සිය නිෂ්පාදනවල ගුණාත්මකභාවය නංවා ගැනීම ඔස්සේ තත්වය කළමනාකරණය කර ගන්නට සමත් විය. එය කර්මාන්තයේ උසස් ගුණාංගයකි. 

සම්ප්‍රදායික ඇමරිකන් විරෝධීන් හා අධිරාජ්‍ය විරෝධීන් විසින් මෙම කරුණ ද සැලකිල්ලට ගත යුතුව තිබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික පැවැත්මට ඇමරිකාවේ හා යුරෝපයේ වෙළඳපොළ අතිශය වැදගත් ය. මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන අපනයන වෙළඳපොළවල් වන්නේ එක්සත් ජනපදය, බ්‍රිතාන්‍යය, ජර්මනිය, බෙල්ජියම හා ඉතාලියයි. 

රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව එක්සත් ජනපදය හා යුරෝපය සමග එදිරිවාදිකම් නිර්මානය කරමින් චීනය සමග සමීප විය. එහෙත් ඇත්ත වශයෙන් ම ගත්තොත් චීනය ලංකාවේ අපනයන වෙළඳපොළ ලේඛනයේ සිටින්නේ 16වන ස්ථානයේ ය. 2012 වසරේ දත්ත අනුව, එරට ලංකාවෙන් මිළ දී ගන්නේ සමස්ත අපනයනයන්ගෙන් 1.2%ක් පමණි. ඒ වෙනුවට ඔවුහු සිය භාණ්ඩ විශාල වශයෙන් ශ්‍රී ලංකාවට අපනයනය කරයි. ශ්‍රී ලංකාවට වැඩිපුර ම භාණ්ඩ අපනයනය කරන රට ඉන්දියාවයි. දෙවන ස්ථානය හිමි වන්නේ චීනයටයි. 2012 වසරේ ලංකාවේ ආනයනවලින් 14%ක් ම ලබා ගන්නේ චීනයෙනි. චීනයෙන් කරනු ලබන ආනයනවල වර්ධන වේගය ශ්‍රී ලංකාව චීනයට කරනු ලබන අපනයනයන්ගේ වර්ධන වේගයට වඩා වැඩි ය. චීනය ශ්‍රී ලංකාවේ ශක්තිමත් වෙළඳ සහකරුවකු වුව ද, එරටින් කරන ආනයන හා එරටට කරන අපනයන අතර පරතරය 2012දී ඩොලර් බිලියන 2.4ක් තරම් විශාල විය.

අධිරාජ්‍ය විරෝධයෙන් හෝ ඇමරිකන් විරෝධයෙන් ලංකාවේ මිනිසුන්ට කෑම ලැබෙන්නේ නැත. රටින් බඩු ගෙනැවිත් පරිභෝජනය කරන්නට නම් විදේශ විනිමය අවශ්‍ය ය. ඒවා වැඩිපුර ලැබෙන්නේ ඇමරිකාවෙන් හා යුරෝපයෙනි. ලංකාවේ මානව හිමිකම්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා යහපාලනය ගැන බලපෑම් කරන්නට ඇමරිකාවට හා යුරෝපයට අවස්ථාව ලැබී තිබෙන්නේ එමගිනි. භාණ්ඩ මිළ දී ගන්නට ඕනෑ තරම් කඩ ඔබේ ගමේ කඩමණ්ඩියේ තිබේ නම් හා ඔබ භාණ්ඩ මිළ දී ගන්නේ අත්පිට මුදලට නම්, ඔබට වුණත් කඩේ සේවා තත්වය, සේවකයන්ට සලකන ආකාරය ආදිය ගැන මුදලාලිට කොන්දේසි දමන්නට පුළුවන. මුදලාලි ඔබ නො තකා හරින්නේ නම් භාණ්ඩ මිළ දී ගන්නට ඔබට තවත් කඩ තිබේ.

ලෝක වෙළඳ සංවිධානය හරහා ප්‍රවර්ධනය කරනු ලබන ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අනුව කිසියම් රටක් වෙළඳ සහන ලබා දෙන්නේ නම්, එම සහනය සපයන්නේ තමන් නිසා තමන්ට ඕනෑ අයට පමණක් සහන දෙන්නේ ය යන කොන්දේසිය ඉදිරිපත් කළ නො හැකි ය. එය ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ය.

2004 දී ඉන්දියාව යුරෝපා සංගමයේ ජී. එස්‌. පී. බදු සහන ක්‍රම සම්බන්ධයෙන් ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය ඉදිරියේ නඩුවක්‌ පැවරුවේය. පසුව ඇමරිකා එක්‌සත් ජනපදය ද යුරෝපා සංගමයේ පැත්ත ගනිමින් එම නඩුවට එක්‌ විය. යුරෝපා සංගමයත් ඇමරිකාවත් එක්‌ව තර්ක කළේ ජී. එස්‌. පී. බදු සහන ක්‍රම තමන්ගේ රටවල් විසින් ලබාදෙන නිසා එය ඔවුන්ට කැමති අයට දීමටත් අකමැති අයට නොදී සිටීමටත් තමන්ට අයිතියක්‌ ඇති බවට ය. ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය එම තර්කය ප්‍රතික්‍ෂේප කළේය.

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හා යුරෝපා සංගමය ලංකාවට ලබා දුන් ජී.එස්.පී. ප්ලස් බදු සහන සම්බන්ධයෙන් ගත් තීරණය ඇත්තෙන් ම දේශපාලනික එකකි. ශ්‍රම අයිතිවාසිකම් හා එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්ති ආදිය ඇත්ත වශයෙන් ම මෙම තීරණය ආවරණය කරන්නට යොදා ගත් ඒවා බව පැහැදිලි ය. එහෙත්, ලංකාව එයට ප්‍රතිචාර දැක්වීමේදී උපායශීලී විය යුතු ය. ඉහත දක්වන ලද නඩුව පදනම් කර ගනිමින් නඩු කියන්නට ලංකාවටත් පුළුවන. එහෙත්, ජී.එස්.පී. ප්ලස් අහිමි කිරීම සඳහා වෙනත් තර්ක උපයෝගී කර ගත් විට එයින් ගැලවීම ලංකාවට පහසු නැත.

ඇමරිකාව හා යුරෝපා සංගමය එසේ කළේ කොටින්ට පක්ෂපාතී වෙමින්, කොටි සංවිධානය පැරදවූ තමන්ගෙන් පළි ගන්නට යයි මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා හා ආණ්ඩුව විසින් ප්‍රචාරය කරන ලදී. එහෙත්, කොටි සංවිධානය විනාශ කිරීමේ යුද්ධයේදී ඇමරිකාව හා ඉන්දියාව ශ්‍රී ලංකාවට බෙහෙවින් ආධාර කළ බව රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව මෙහිදී හිතා මතා අමතක කර දමයි.

ලංකාව වැනි සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් ලෝක බලවතුන් සමග යහපත් සම්බන්ධතා පවත්වාගෙන යා යුතු ය. එසේම, ලෝක යහපාලන වැඩසටහන් සමග අනුගත විය යුතු ය. එසේ අනුගත වීම ලජ්ජාවට කරුණක් නොවේ. ලංකාව එසේ කළ යුත්තේ ලෝක බලවතුන්ගේ බලපෑම් නිසා නොව, තමන් ශිෂ්ට, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක් නිසා ය. බලවත් රටවල් විසින් ගෝලීය වශයෙන් තල්ලු කරනු ලබන දුප්පත් රටවලට අයහපත් ප්‍රතිඵල ඇති කරන ප්‍රශ්නවලදී වුව ලංකාව වැනි රටවල් සටන් කළ යුත්තේ සමූහයක් ලෙස මිස හුදකලාව නො වේ.

ලංකාවේ ජනතාවට තිබෙන මූලික උවමනාව වන්නේ ලෝක බලවතුන්ට පාඩම් ඉගැන්වීම නො වේ. මෙරට ජනතාව ආණ්ඩු පත් කරන්නේ ඇමරිකාවට, යුරෝපයට, ඉන්දියාවට හෝ චීනයට හෝ පාඩම් උගන්වන්නට නො වේ. අපට අවශ්‍ය ලෝකය සමග මිත්‍රශීලී සම්බන්ධතාවක් පවත්වා ගනිමින් රට සංවර්ධනය කිරීමයි. යහපත් ජීවන තත්වයක් සොයා අපේ මිනිසුන් ඇමරිකාවට, යුරෝපයට පළා යන එක නවත්වන්නටයි. ඒ රටවල ඇති ජීවන තත්වය ශ්‍රී ලංකාවෙහි ද ගොඩනැගීමයි.

රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව අතිශය කණගාටුදායක ලෙස රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික මධ්‍යස්ථභාවය පවත්වාගෙන යාමට අසමත් විය. අයහපත් රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකභාවය නිසා ලංකාවට සිදු වූ හානි පිළිබඳ ඓතිහාසික අත්දැකීම් එමට ය. 1977න් පසු ජේ. ආර්. ජයවර්ධන ජනාධිපතිවරයාගේ ආණ්ඩුව විසින් ගෙන ගිය ඇමරිකන් ගැති ප්‍රතිපත්තිය හේතුවෙන් ලංකාවත්, ඉන්දියාවත් අතර ඇති වූ විරසකය අවසානයේදී ඉන්දියාව විසින් ලංකාව නො නිල වශයෙන් ආක්‍රමණය කරන තැනකට දිග්ගැසුණේ ය.

මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා විසින් තෝරා ගනු ලැබුවේ ඇමරිකාව හා යුරෝපා සංගමය සමග අමනාප වෙමින්, චීනය සමග සමීප වීමේ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ප්‍රතිපත්තියකි. එම තත්වය අසල්වැසි ඉන්දියාවේ ද සතුටට හේතු වූයේ නැත. පසුගිය ආණ්ඩුව සමයේ ශ්‍රී ලංකාව සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වූ චීනය, ඉරානය, බුරුමය, ස්වාසිලන්තය, උගන්ඩාව, බහරේන්, ජෝර්දාන් වැනි රටවල් ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ඉතිහාසයක් ඇති රාජ්‍ය නො වේ.

දැන් නැවතත් සිදු විය යුතුව තිබෙන්නේ චීනය සමග අමනාප වී ඇමරිකාව, යුරෝපය හා ඉන්දියාව සමග හාද වීම නො වේ. ශ්‍රී ලංකාව ප්‍රශස්ථ හා අවංක රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික දේශපාලනයක් ගොඩනගා ගත යුතු ය. ඒ සඳහා නැවතත් නොබැඳි විදේශ ප්‍රතිපත්තිය වෙත නැඹුරු විය යුතු ය.

ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන පසුගියදා චීනයේ චාරිකාවක් සිදු කළේ ය. එහිදී සාකච්ඡා කරන ලද වැදගත් ම කරුණක් වූයේ චීනය හා ශ්‍රී ලංකාව අතර ද්විපාර්ශවීය නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීමයි. එමගින් දෙරට අතර ඇති ශ්‍රී ලංකාවට අවාසි සහගත දැවැන්ත වෙළඳ ශේෂය පියවා ගැනීමට උත්සාහ කිරීමේ ඉඩකඩ තිබේ.

රජය දැනටත් විදේශ සේවය නිර්දේශපාලනීකරණය සඳහා වැදගත් පියවර රැසක් ගෙන හමාර ය. විදේශ සම්බන්ධතා ප්‍රශස්ථ ලෙස කළමනාකරණය කර ගැනීම සඳහා රජය හැකි සෑම උත්සාහයක් ම ගත යුතු ය.

මේ ලිපිය වෙන අයත් එක්කත් බෙදා ගන්න. උපුටා ගන්නවා නම් ‍මෙතැනින් ගත් බව කියන්න

ඔබගේ අදහස් අපි මහත් සේ අගයමු. නිර්නාමිකව හෝ අදහස් පළ කිරීමට අවස්ථාව ලබා දී තිබෙන්නේ එම නිසා ය. එහෙත්, එය අපහරණය නො කිරීම ඔබ‍ගේ වගකීමකි. අසභ්‍ය යයි සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ පිළි ගැනෙන වචන සම්බන්ධයෙන් සදාචාරවාදී නො වන මුත්, අනුන්ට අපහාස කිරීම සඳහා එවැනි වදන් භාවිතා කර තිබෙන අවස්ථාවලදී ඒවා ඉවත් කිරීමට සිදු වන බව කරුණාවෙන් සලකන්න. එසේම, නීතිමය ගැටලු මතු කරන අදහස් පළ කිරීම් ද ඉවත් කරනු ලැබේ. අදහස් පළ කිරීම සම්බන්ධ කාරණාවලදී සංස්කාරක වගකීම් සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම බලාපොරොත්තු වෙමු.