පිරිමි අපි එකතු වෙලා සාහිත්‍ය මාසය වෙනුවෙන් ගෑනියෙක් මරමු ද?

ටිම්රාන් කීර්ති ලියූ චමත්කාරජනක කවියක් පසුගිය දිනවල සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි ඔස්සේ වයිරල් වුණා. 

ඒක මෙහෙමයි. 

අපේ අම්මා හැර සේරම බුදු වේවා...!

නිමිත්ත: අම්මා වේසියෙක් නිසා අවුරුදු දා ඇයට වැඳීමට තමාට නොහැකි බැව් කී, නැගණියට අයියාගේ තරවටුව

පොඩ්ඩියේ අම්මා අම්මාමයි තාම
වැරදුනෙ අපි නිසයි ඈ වැරදිද කෝම
බක්මහෙ කොවුල් බිත්තර පුපුරණ දාක
නංගියෙ අම්මගෙන් ඉල්ලනවද ගේම

තනේ කඩා විසිකර පත්තිනි වී නම්
අනේ හාමතේ අපි මැරිලා එහෙනම්
වණේ පාරන්නේ වන පල විස වී නම්
නගේ දැං යමං පඬි පුර ගිනි තියපන්!

'සතා' කියා ඉඳහිටක දි ඇහුනාට
කතා හදන උන් සේරම බෝසත් ද
යකා වැහෙන්නට පෙර උඹෙ අයියාට
කතන්දර එපා! වැඳපන් අම්මාට....

දං කඳ නැතිදාට රංකඳ වී පෙනිලා
ලොකු හාමුදුරුවොත් අණකර බන පද එව්වා
මුචලින්දගෙ ඇහේ නයි කඳුලක් නැටුවා
අම්මා බන කතාවක් බුදු මැදුරෙත් ලිව්වා

රත්වුන යකඩ ලෝකුරු ගෑණුත් තැලුවා
මත්වුණ බඹරු ඉටිමල් පොකුරෙත් වැහුවා
ඇත්තට ලෝකෙ ගැන උඹ දන්නෙද මොනවා
පත්තිනි සළුවලත් ඇත් තුත්තිරි තිබුණා

- ටිම්රාන් කීර්ති


මේ කවිය සුන්දර නිර්මානයක්. එහෙත්, එය පිළිබඳ ෆේස්බුක්හි පළ වූ කමෙන්ට්වල තිබුණේ අර ගෑනු ළමයෙක් මල් පොකුරක පිංතූරයක් දාලා තියෙනවා දැක්කාම දාන කමෙන්ට් ම තමයි. නියමයි. මාරයි. එල. තැන්කියු. වැඩි ම වුණොත් තමන් කැමති කෑල්ල කොපි පේස්ට් කරලා තිබුණා. 


ඒ අතරෙ තිබුණෙ එක ම එක විචාරාත්මක අදහසයි. ඒක පළ කරලා තිබුණෙ තරංගා කුලරත්න කියා ගැහැනියක්. ඒ මේකයි: 

'පත්තිනි සළු වලත් ඇත් තුත්තිරි තිබුනා' (ටිම්රාන්ගෙ කවියෙ අවසාන පේලිය) - වත්තෙ නැන්දගෙ රෙද්දෙ තුත්තිරි සිද්ද පත්තිනි දෙවියනේ!... පත්තිනි අම්මගෙ රෙද්දෙත් තුත්තිරි! ...වැරදිද දන්නෙ නෑ.. මට දැනුනෙ "එකක් කඩතොළු වසා ගන්නට ගිහින් මට වුණු කාරියා දෙකක් කඩතොළු සදා දුන්නැයි ඉඳුරුවේ ආචාරියා" වගේ අවුලක් කරගෙන කියලා. ඒ ගැහැණිය ( 'වේස' අම්මා ) 'බාරගන්නට' අනිත් ගැහැණුත් 'නරකයි' කීම? සුද්දවන්තයි කියලා උඹ හිතන/දන්න ගෑණුත් 'කැලේ පනිනවා/පැනලා තියෙනවා' (රෙද්දෙ තුත්තිරි) නංගි (හේතු කුමක් වුවත්)!? ආරම්භයේදී පොසිටිව්ලි මාව හොල්ලපු කවිය අන්තිමේදි නෙගටිව් විදිහට හෙල්ලුවා!

In between the lines කියවීම...... (අම්මා = ගැහැණිය)

(මේ නිර්මාණයට අනුව..)
* අම්මා වේසි තමයි නංගි .. ඒ වුනත් (දෙමලා වුනත් විරුවෙකු නම් ගරු කරනු = ඌ 'දෙමලා' තමයි! ඒ වුනත් ...)
* අම්මා වේසි තමයි නංගි .. ඒත් අම්මට වේසි වෙන්න වුනේ අපිව රැක බලාගන්න.. ඒ නිසා වැදපන් නංගි..(හේතුව වෙන දෙයක් වුනා නම් අම්මා වේසිද?)
* අම්මට සතා කියලා කියන උන් සේරම බෝසත්ද? (උන් බෝසත් වුනා නම් අම්මා වේසි වෙනවද? )
* ‘වේසකම‘ කියා දෙයක් ඇත. එය ගැහැණුන් විසින් පිරිමින්ට කරන දේකට යෙදෙන විශේෂණයයි
* වේසකම නරකය - ඒක හොද වෙන්නේ ඒ වැඩෙන් 'මට' (අපට) හොදක් වෙනවා නම්ය (නංගිටයි මටයි කන්න බොන්න දීලා උස් මහත් කරන එක)

සිතීමේ මේ සංස්කෘතික සීමාව පන්නගන්නට ලංකාවේ නිර්මාණකරුවන්ටත්, අපි කාටත් හැකිවේවා!

ටිම්රාන් අතින් කවි දහසක් ලියැවේවා!


ඉතින් මේ අදහසට මොකද වුණේ?

ආසන්න වශයෙන් මොකුත් වුණේ නැහැ කියන්න පුළුවන්. කවුරුවත් ඒක ගැන කතා කළේ නැහැ. ඒ ඇයි? කවිය ගැහැනියක් ගැන වුණාට ලිව්වේ පිරිමියෙක්. ඒ ගැන ප්‍ර‍ශ්න කළේ තවත් ගැහැනියක්. ඒකට දහස් ගණනින් ලයික් නැහැ. කවුරුවත් ඒ අදහස ගණන් ගන්න කැමති නැහැ. 

"ගිය සැරේ සුනේත්‍රා රාජකරුණානායක කියල කෙනෙක්‌ගෙ පොදු පුරුෂයා කියල පොතකට තෑගි දුන්න. ඒක එහෙම පිටින්ම පපඩම් නව කතාවක්‌. නීරස නාටාමි භාෂාවෙන් ලියල තියෙන ඒ කතාව දැකල සුමිත්‍රා රාහුබද්ධ කියල කෙනෙක්‌ නාටාමි භාෂාවෙන් ඒ ජාතියෙම කතාවක්‌ ගොතල සම්මානෙකුත් ගත්ත. මේ වගේ පොත් ලියල පොත් කියවන මිනිස්‌සුන්ගෙ කාලය විනාශ කරන එක විශාල අපරාධයක්‌. හොඳ පොත් කියල මේ පපඩම් නවකතාවලට සම්මාන දෙන සාහිත්‍ය මණ්‌ඩලවල ඉන්න අයත් ඒ අපරාධයේ හවුල්කාරයෝ."

සුචරිත ගම්ලත් සුනේත්‍රා රාජකරුණානායකගේ පොදු පුරුෂයා නවකතාව ගැන විචාරය කළේ අන්න එහෙමයි. එච්චරයි. ඊට වඩා මොකවත් නැහැ. ඉවරයි. මරු විචාර නේ ද?


“මගේ පැත්තේ වැඩ කොටස ඉවරයි. විචාරය කර ගැනීම ඒ අයට බාරයි. නමුත් මම හිතන ආකාරයට සංස්කෘතික වශයෙන් නොතකා හැරීමකට වඩා දේශපාලනමය බරක් ලෙස ගන්නා ලෙස ඉල්ලීමක් කරන්න කැමතියි. නමුත් ඒ කාරණයට මම මැදිහත් වෙන්නෙ නෑ."

එහෙම කියන්නේ සුරේඛා සමරසේනයි. ඇය ලියූ මේ කතාව නවකතාව ගැන කතා කළ යුතුයි. 2015 වසරේ ලියූ කෘති ගැන මේ දවස්වල නැවත මතක් කිරීම් කරනවා නේ. ඇයි සාහිත්‍ය සම්මාන දෙන්න ළඟයි නේ. ලංකාවේ තියෙන්නේ සම්මාන සාහිත්‍යයක්. සම්මාන වෙනුවෙන් කුමන්ත්‍රණ කරන සාහිත්‍ය මාෆියාවක්. 

ලංකාවෙ විචාර කලාව කියන්නෙ පිට කසා ගැනීමට තවත් වචනයක්. එයා මෙයාගෙ කසනවා. මෙයා එයාගෙ කසනවා. 

කවියටත් පැතිරුණ මේ පිට කසන සංස්කෘතිය නිරූපණය කරන කවියක් මෙන්න.

කවි අමෝරා නැගිට එන්නෙමි..!

යුගයේ කවිලොව වැජඹෙන
මහ මුදලිඳු වෙඩිවර්ධන,
(වැලිගම කවි සුරේන්ද්‍රයන්,
සෙට්ටි කුමර ආරච්චිල හැරුණු කල්හි..,)
යුගයට කවියෙන් හිනැහෙන
'ප්‍රනයිණි', මහමොහොට්ටාල,
යුගයේ නැග එන කිවිඳිය ප්‍රියකාන්ත,
යුගයම ඩෝසර් කරනා ප්‍රීතිමත්ම ඩෝසන් තෙම,
යුගයම ඇම්බුෂ් කරනට
කවි අවි ගත් ඇම්බ්‍රෝස් ද,
නීල නෙතඟ කවි වෑහෙන සමනලීද,
මගෙ කවියට 'ලයික්' දමයි
මා ගත සිත බියෙන් සැලෙයි..,

නුඹ වන් මහ කිවිඳුන් මැද
දුහුනෙකි මා කවි අමුණන

උඩඟුව සිය තෙද බල ගැන
මනු දන නිවහන වනසන
අවසඟ ක්‍රමයක අවසන
ලොවටම කෙළ වී යන සඳ,
නරයෙකි මා "හදැති සසල"
උරණව දිවි ඉරණම ගැන
කවියෙන් කැටපෝල විදින

එනමුදු මා දැන් නැගිටිමි!

නිවැරදි ලෙස අල්ලාගත් කුමක් වුවද අවියක් වෙයි
නෙග්‍රි-හාර්ඩ් පැවසූ ලෙස
නිවැරදි ලෙස අල්ලාගත් කවියක් වුව අවියක් වෙයි
ඉතිහාසය පැවසූ ලෙස

ඒ අවි ගෙන මා නැගිටිමි..!

මාංචු හා බෙලෙක් තහඩු
කර්ණ කටුක කාක නාද
තැටි රත්වන කොත්තු හඬද
බොකු කොරවෙන පරිප්පුවද
මහමග කිච වෙන ජීවිත
මේ කවි කුඹුරෙහි පැලවෙන වස්තු බීජ

ව්‍යාකරණ දඬු ඉණිවැට උදුරාලනු
මනහර මෘදු චාටු බසින් නොමග නොයනු
ආකෘතික කටුකම්බිද ඉරා දමනු
මහ දහවල ඉහින් කනින් දාඩිය වගුරා දිවයන
මේ කවියට උදළු නොදා
සුධීමතුනි පසෙකට වනු

ලොව යන්නේ දකුණට උව
මෙකවි නදිය වමට ගලන බව දැන ගනු

-සුමිත් චාමින්ද

මේ වාමාංශික කවියෝ මහ මුදළිඳු, මොහොට්ටාල වගේ වචන පාවිච්චි කරන එක හරිම උත්ප්‍රාසජනකයි. හැබැයි, ඒ සමාජ සම්බන්ධකම්වලට සහෝදරයා කියන වචනෙට වඩා මේ වචන ගැලපෙනවා.

ලංකාවේ විචාරකයන් විචාර ලියන්නේ මතු බලාපොරොත්තු ඇතුව නෙමෙයි නම්, අතීතයේ ලබපු ප්‍රමෝදයන් නිසායි. විචාරයට පාත්‍ර වන්නා තමන්ගෙ සාක්කුවෙ නැතිනම් අඩු ගානෙ තමන්ගෙ ටියුෂන් පංතියක හරි ඉන්න ඕනැ. නැතිනම් විචාරය කරන කෙනා ඉන්නෙ විචාරයට පාත්‍ර වන්නාගේ සාක්කුවෙ.

මේ කුප්ප වැඩේට ලයිසන් ගත්තා ය කියා හිතාගෙන ඉන්න පිරිසකුත් ලංකාවෙ ඉන්නවා. 

අපි ලියන්නෙ ඒ අය ලියනවා ය කියන විචාර නෙමෙයි. අපි ලියන්නෙ අපි විඳපු රසය ගැන. 

අපි වෘත්තීය පොත් කියවන්නො නෙමෙයි. අපි ඔය කියවනවා ය, ලියනවා ය කියා කියවන සමාජවලත් නැහැ. කවුරුවත් අපව කලාකරුවන් ලෙස පිළි ගන්නෙත් නැහැ. අපි ඔය දොරට වැඩුං ගනුදෙනු කරන්නෙත් නැහැ. ඔයාගෙ එකට මං එනවා. මගේ එකට ඔයා එන්න. මළ ගෙවල් වගේ. ඒවට ගැලපෙන කලාත්මක කමිසත් අප සතුව නැහැ. ඒත්, යම් කලා කෘතියක් සිතට දැනුනාම හෙවත් සිංහලෙන් කියනවා නම් ෆීල් වුණා ම ඒ ගැන ලියන එක අපි නවත්වන්නෙත් නැහැ. රසවින්දනයත් මිනිස් අයිතියක්.

මේ ටික ලිව්වෙ ලංකාවේ සාහිත්‍ය සමාජයේ නිරුවත පෙන්නන්න ම නෙමෙයි. පුරුෂ මූලික සාහිත්‍ය මාෆියාව ඇතුළෙ පහසුවෙන් අමතක කර දමන්නට පුළුවන් ස්ත්‍රියක විසින් ලියන ලද නවකතාවක් ඇහැට ඇඟිල්ලෙන් ඇනලා පෙන්නන්නයි. විනිශ්චය කරන එක සාහිත්‍ය නඩුකාරයන්ට භාරයි. අපි 2015 වසරේ ලියපු ඔක්කොම නවකතා කියවලා නැහැ. 

ලියනගේ අමරකීර්තිගේ අහම්බකාරක කියවන්න හිතාගෙන බම්බලපිටියේ, කොටුවේ, මතුගම අරෙහ මෙහෙ පොත් කඩ ගණනාවක සොයා බැලුවා. ඒත් සොයා ගන්න බැරි වුණා. පොත් පළ කරන එක වගේ ම අලෙවියේත් ගැටලු තිබෙනවානේ.  

සුරේඛා සමරසේනගේ නවකතාව ගැන මගේ අදහස් ලියන්න කලින් මේ මූලාශ්‍ර කීපයත් කියවන්න. සුරේඛාගේ තිත්තම ඇත්ත ‘මේ කතාව' සෑම වර්ගයක ම සාහිත්‍ය, සංස්කෘතික විනිසුරුවරු හා වාමාංශිකයන් හා එවැනි වෛකල්පිකයන් අනිවාර්යයෙන් ම කියවිය යුතුයි. මගේ රසවින්දනය පසුවට. 

සුරේඛා සමරසේන සමග සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් මෙතනින්

සුරේඛා සමරසේන මේ දිනවල විඳින අත්දැකීමක් කවියට නැගූ අවස්ථාවක් මෙතැනින්

මේ තියෙන්නේ සුරේඛාගේ තවත් කවියක් W3Lankaහි නැවත පළ වූ අවස්ථාවක්

ලංකාවේ පිරිමි දක්ෂතා ඇති ගැහැනුන්ට බිය ඇයි? (ජානකීගේ සිට ශිරානි දක්වා) කියන ලේඛනය කියවන්න

මේ ලිපිය වෙන අයත් එක්කත් බෙදා ගන්න. උපුටා ගන්නවා නම් ‍මෙතැනින් ගත් බව කියන්න

ඔබගේ අදහස් අපි මහත් සේ අගයමු. නිර්නාමිකව හෝ අදහස් පළ කිරීමට අවස්ථාව ලබා දී තිබෙන්නේ එම නිසා ය. එහෙත්, එය අපහරණය නො කිරීම ඔබ‍ගේ වගකීමකි. අසභ්‍ය යයි සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ පිළි ගැනෙන වචන සම්බන්ධයෙන් සදාචාරවාදී නො වන මුත්, අනුන්ට අපහාස කිරීම සඳහා එවැනි වදන් භාවිතා කර තිබෙන අවස්ථාවලදී ඒවා ඉවත් කිරීමට සිදු වන බව කරුණාවෙන් සලකන්න. එසේම, නීතිමය ගැටලු මතු කරන අදහස් පළ කිරීම් ද ඉවත් කරනු ලැබේ. අදහස් පළ කිරීම සම්බන්ධ කාරණාවලදී සංස්කාරක වගකීම් සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම බලාපොරොත්තු වෙමු.