ඉතිහාසය ඇඟිලි අතරින් රූරා හැලේ; අලෝකෝ උදපාදි

ආලෝකෝ උදපාදි චිත්‍රපටයේ නිර්මානකරුවා ඉතිහාසය අල්ලා ගන්න උත්සාහ කරන්නේ ඇඟිලි විහිදවූ අතකින් වතුර ගන්නට හදනවා වගේ ය කියා මට හිතෙනවා. ඇඟිලිවල ඉතිහාසයේ වතුර ගෑවෙනවා. ඒත් ඇත්තෙන් ම ඉතිහාසය ඒ ඇඟිලි අතරින් රූරා බිමට හැලෙනවා.

එහෙම වෙන්නට මූලික හේතුව මොකක් ද? ඒ හේතුව සංකේතවත් කරන ජවනිකාවක් මේ චිත්‍රපටයේ ම තිබෙනවා. මතකද අර වලගම්බා රජු සොයාගෙන එන සතුරන්ට හමු වන ගැහැනු ළමයා හා ඇගේ බෝනික්කා.

ඒ ළමයා බෝනික්කා නළවන දර්ශනය අපි වෙන ම අරගෙන බැලුවොත් ඒක අවුරුදු දෙදාහකට වඩා ඈත අතීතයේ සිදු වූ දෙයක් ය කියන්නට පුළුවන් ද?

බෝනික්කන් ලංකාවට ආවේ කොහෙන් ද? බෝනික්කන් විතරක් නෙමෙයි, පිදුරුවලින් හදපු පඹයන් ගැනවත් අපේ ඉතිහාසයේ සඳහන් වෙනවා ද යන්න අධ්‍යයනය කර බැලිය යුතුයි. බොහෝ විට බෝනික්කන්, පඹයන් අපේ රටට ආවේ බටහිරින් වෙන්න පුළුවන්. අද කාලේ අපට හිතෙන්න පුළුවන් බෝනික්කා හැමදාමත් අප ළඟ ඉන්න ඇති ය කියලා. බෝනික්කා කියන වචනෙ නිරුක්තිය හොයාගෙන ගියොත් සමහර විට එය ප්‍රංශ භාෂාව දක්වා වුණත් යන්නට පුළුවන්. මේ රටේ ළමයි එදාත් බෝනික්කන් එක්ක සෙල්ලම් කළා ද? ඒ කාලෙත් ගැහැනු ළමයින් බෝනික්කන් එක්ක සෙල්ලම් කරද්දී පිරිමි ළමයින් රෝද තිබෙන සෙල්ලම් බඩු පැදෙව්වා ද? ස්ත්‍රී පුරුෂ භූමිකා එදාත් අද වගේ ම ද? මම හිතන්නේ ඉතිහාසය ප්‍රතිනිර්මාණය කරන්නා ඉදිරියේ තිබෙන අභියෝග මෙන්න මේවා. මාත් මේ ප්‍රශ්නවලට උත්තර දන්නෙ නැහැ. 

ඉතිහාසය කලාත්මක ලෙස ප්‍රතිනිර්මානය කරන්නට යන්නන්ට මුහුණ දෙන්නට සිදු වන මුල් ම ගැටලුව තමයි, අපි ඉතිහාසය දෙස බලන්නේ වර්තමානයේ ඉඳගෙන වීම. වර්තමානය විසින් ෆෝමැට් කරපු අපේ ඔලුවලින් අපි ඉතිහාසය දිහා බලනකොට අපටත් නො දැන වර්තමානය අපේ ඉතිහාස ප්‍රතිනිර්මානයට රිංගනවා. ඒක මුළුමනින් ම වළක්වන්නට පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයි. හේතුව කවුරුද දන්නෙ ඇත්තට ම අතීතයේ තිබුණේ මොනවද කියලා. ඒ සඳහා මූලාශ්‍ර අවමයි. තිබෙන මූලාශ්‍රත් දුර්වලයි. හැබැයි, අන්න එතනදී තමයි නිර්මානකරුවාගේ පරිකල්පනය වැදගත් සාධකයක් වන්නේ.

ආලෝකෝ උදපාදි චිත්‍රපටයේ නැත්තේ ඉතිහාසය පිළිබඳ මේ පරිකල්පනයයි. ඉහළ තාක්ෂණික පරිකල්පනයකින් එය වසා ගන්නට බැහැ.

ඉතිහාස රචකයාගේ කාර්යයට වඩා ඉතිහාසය පදනම් කර ගත් නිර්මානකරුවාගේ කාර්යය සංකීර්ණයි. ඉතිහාස රචකයා සොයන්නේ ඉතිහාසය ගලා ගිය හැටි. එහෙත් නිර්මානකරුවා සොයා යා යුත්තේ ගලා යන ඉතිහාසය තුළ ජීවිතය රැඳුණු හැටි. මිනිසුන් ජීවත් වුණ හැටි. ඉතිහාස රචකයා ඒ කාලෙ මිනිසුන් කරපු, කියපු දේවල් ගැන කියද්දි, නිර්මානකරුවා විස්තර කරන්නෙ ඒවා කරපු හැටි.

වර්තමානයේ වගේ ම ඉතිහාසයේත් භික්ෂූන් කියන්නේ ගස් යට වාඩි වෙලා භාවනා කරමින් හා පේළියට ඇවිදිමින් පිරිත් කියමින් සිටි රූකඩ නෙමෙයි. ගිරි නිඝණ්ඨයා වගේ ම මහාතිස්ස තෙරුන්ටත් විචිත්‍ර ජීවිතයක් තිබුණා. ඒවායේ තිබුණු නාට්‍යමය ස්වභාවය ස්පර්ශ වුණොත් තමයි නිර්මානශීලිත්වය ඉහළ යන්නේ.

ඉතිහාසයෙන් අනාගතයට මග පෙන්වීමක් කරන්නට පුළුවන්. ඒ ලෝකය පැවතුණු ආකාරය හා එහි චලනයන් සිදු වුණු ආකාරය හදාරමින් ඒවායේ විශ්වීයත්වය මතු කරන්නට පුළුවන්. ඒත්, ආලෝකෝ උදපාදි චිත්‍රපටයෙන් එහෙම දෙයක් වුණා ද? 

අතීතය මාරයි, අතීතයේ සිටි යුග පුරුෂයන් මාරයි කියා අතීතය උත්කර්ෂයට නගන අතීතකාමය ඉක්මවා ගිය වින්දනීය ඉසව්වක් කරා ආලෝකෝ උදපාදි චිත්‍රපටය විහිදෙන්නේ නැහැ ය කියලයි මට නම් හිතෙන්නේ. 

පතෝල වගේ චිත්‍රපටයක් නිසා කියන්න විශේෂ දෙයක් නැහැ. රූපමය සුන්දරත්වය නිසා බලන්න හොඳයි. 

ඔබගේ අදහස් අපි මහත් සේ අගයමු. නිර්නාමිකව හෝ අදහස් පළ කිරීමට අවස්ථාව ලබා දී තිබෙන්නේ එම නිසා ය. එහෙත්, එය අපහරණය නො කිරීම ඔබ‍ගේ වගකීමකි. අසභ්‍ය යයි සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ පිළි ගැනෙන වචන සම්බන්ධයෙන් සදාචාරවාදී නො වන මුත්, අනුන්ට අපහාස කිරීම සඳහා එවැනි වදන් භාවිතා කර තිබෙන අවස්ථාවලදී ඒවා ඉවත් කිරීමට සිදු වන බව කරුණාවෙන් සලකන්න. එසේම, නීතිමය ගැටලු මතු කරන අදහස් පළ කිරීම් ද ඉවත් කරනු ලැබේ. අදහස් පළ කිරීම සම්බන්ධ කාරණාවලදී සංස්කාරක වගකීම් සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම බලාපොරොත්තු වෙමු.