මහින්ද තමයි පොර කාලෙ 'මහින්දෙ තමයි ඉස්කෝලෙ'

පසුගිය දිනෙක අපි අන්තර්ජාලයෙන් මිදුණු අවකාශයක නිවාඩුවක් සඳහා ගියා. යද්දී පොතක් ගෙන ගියා. 

එක දිගට කියවාගෙන ගිය ඒ පොත කතාවක් තරම් රසවත්. නැතිනම් රස කතා ගොඩක් එකට ඇනූ කතාවක් නොවන පොතක්. 

පොත සුන්දර නිහතමානි ද මැල්ගේ 'මහින්දෙ තමයි ඉස්කෝලෙ'. මේ පොත දොරට වඩින දවසේ උත්සවයට එන්න ආරාධනාවක් ලැබුණත් නොගිය නිසා යම් වරදකාරිත්වයක් පිළිබඳ හැඟීම තමයි මේ පොත කියවන්න පෙළඹවූවේ. 

මේ කාලෙ මහින්ද තමයි පොර. ඒත්, අනේක වාරයක් ස්තුතියි මේ පොත ඒ අතින් සුපිරිසුදුයි. ඔනැ නම්, අර මැක්කගෙ කතාවෙ වගේ ඒ කාලෙ මහින්ද රිච්මන්ඩ් හිටියා හරි මොකක් හරි කියලා එතැන ඉඳන් දවසේ වීරයා ගැන කතා කරන්න තිබුණා. ගානක් හොයා ගන්න හෝ තනතුරක් හිඟා ගන්නත් තිබුණා. ඒ වුණාට සුන්දර ඒ වෙනුවට කල් පවතින වීරත්වයක් ගැන කතා කිරීම තෝරාගෙන. ඇත්තෙන්ම ස්තුතියි, හිරිකිතයකින් තොරව ආදරෙන් රාක්කෙ තැන්පත් කරන්න පුළුවන් පොතක් ලියුවාට. 

ලංකාවේ ප්‍රබන්ධ නොවන සාහිත්‍යය හෙවත් non-fiction කියන සාහිත්‍ය ප්‍රවර්ගය ගැන සංවාද අඩුයි. කතන්දර නොවන සියලු ‍කෘති  ප්‍රබන්ධ නොවන සාහිත්‍යය නොවෙයි. ප්‍රබන්ධ නොවන සාහිත්‍යය වන්නේ සාහිත්‍යමය ලක්ෂණවලින් පිරිපුන්, රසය දනවන, ඒත් විශ්ලේෂණ හෝ විචාර ලෙස සැලකිය නොහැකි සාහිත්‍ය ප්‍රවර්ගයකට. 

'මහින්දෙ තමයි ඉස්කෝලෙ' කියවනකොට මගේ මතකෙට ආවෙ මගේ පාසල් සමය. කඩින් කඩ පොත කියවීම නතර වුණා. සිසුවකු ලෙස පොත් මිටියකුත් අරන් මමත් අලුතෙන් පාසල් ගියා. අලුතින් පාසල් ගියාය කීවේ, සුන්දර නිහතමානි ද මැල් විසින් අපට තිලිණ කරපු අලුත් මානයකින් තමයි මම මගේ පාසල් ගමන දෙස ආපසු බැලුවෙ. කියවන්නාට අලුතෙන් හිතන්න පොළඹවන්නට පුළුවන් වීම මා හිතන පරිදි හොඳ පොතක ලක්ෂණයක්.

වඩා පොදු මිනිස් සමාජයන්ට තරමටම හෝ ඇතැම්විට ඊටත් වඩා, මිනිස්සු යම් යම් සීමිත සමාජ අවකාශයන්ටත් ඇලුම් කරනවා. ඒ සමාජයන්ගෙන් අනන්‍යතාව ලකුණු කරන්න ප්‍රිය කරනවා. 'මහින්දෙ තමයි ඉස්කෝලෙ'ත් එවැනි අතීතකාමී අනුරාගිකත්වයක් මත පදනම් වූ කෘතියක්. ඒත් එහි ඇති විශිෂ්ටත්වය වන්නේ කිසි දිනෙක මහින්දෙට පා තබා හෝ නැති මේ ලියන මටත් ඒ පොතේ අත්දැකීම සමග අනන්‍ය වෙන්න හැකි වීම.

'මහින්දෙ තමයි ඉස්කෝලෙ' කියා කියුවාට ඒ පොත ස්වෝත්තමවාදී වෙමින් අන් පාසලකට පහර නොගසන අහිංසක ආඩම්බරකමක ආදර්ශයක්. 

සෙස්සන් බැහැර නොකරමින්, තමන්ගේ ලොකුකමින් අනුන්ට වාතයක් නොවෙමින්, පටු සමාජ අනන්‍යතාවන් පිළිබඳ ආඩම්බර වීමට පුළුවන් වීම දියුණු ලක්ෂණයක්. 

මෙවැනි පටු සමාජ අනන්‍යතාවන් එක හෙළා ප්‍රතික්ෂේප කරමින් පොදු මිනිස් සමාජය පමණක් උතුම්කොට සැලකීමත්  එක්තරා විධියක  ස්වෝත්තමවාදයක්ය කියා මට දැන් හිතෙනවා. පුළුල් අනන්‍යතාවන් වෙත අප යා යුත්තේ පටු අනන්‍යතාවන්ගේ සුන්දරත්වයන් අතහරිමින් නොවෙයි කියා අපට අවබෝධ කර දෙන පොතක්, 'මහින්දෙ තමයි ඉස්කෝලෙ'. 

ප.ලි: මටත් ආසයි, යට ගිය පාසල් කාලෙ ගැන ලියන්න. ඒත් හැමෝම සුන්දර නිහතමානිද මැල්ලා වගේ 'පාසලට ආභරණ' නොවෙයිනේ. දැන් කාලේ බොහොමයක් පාසල්වලට ආභරණ වෙලා තියෙන්නේ පාර්ලිමේන්තු ගිය මැරවරයො, කොමිස් කාක්කො, පොලී මුදලාලිලා වගේ අය නිසා තබක්ක අස්සෙ නොලියවෙන එකමයි හොඳ. මට හිතෙනවා ගමේ කොලීජිවල ළමයින්ගේ පොදු පාසල් අත්දැකීම ලියන්න. 


මේ සුන්දර නිහතමානි ද මැල් ගැන අපූරු කතාවක් තියෙනවා කියන්න.

එක දවසක් අපේ ගෙදර අත් උදව්වට ඉන්න ලීලා මට කිව්වා ලක්බිම කර්තෘ සුන්දර නිහතමානි ද මැල් කියලා මහත්තයෙක් කතා කළා කියලා. පත්තර, පොත් කියවන ලීලා හිතලා තිබුණෙ ඒක කාගෙ හරි විහිළුවක් වෙන්න ඇතිය කියලා. එතකොට කොහොමද ලීලා මං ගැන හිතන විධිය?

දින කීපයකට පස්සෙ ලීලාගෙන් අහගෙන මේ මහත්තයා මා ඉන්න වෙලාවක මටම කතා කළා. ඒ ඔරිජිනල් නිහතමානිම තමයි. රාජ්‍ය සාහිත්‍ය උළෙලේ විනිශ්චය මණ්ඩලේ සාමාජිකයකු ලෙස ඔහු මගේ ශාස්තෘ පොත කියවලා ලැබූ සතුටක් නිසායි කතා කරලා තිබුණෙ. ඔහු මගෙන් ඇහුවා දැන් ඊළඟ පොත ලියනවාද කියලා. ඔහු අර මානිගෙ තීරුව ලියන කෙනා නිසා වෙන්න ඇති එහෙම අහන්න ඇත්තෙ. 


මේ ලිපියට ඔබ කැමති වුණත්, අකැමැති වුණත් වෙන අයත් එක්කත් බෙදා ගන්න. උපුටා ගන්නවා නම් ‍මෙතැනින් ගත් බව කියන්න